Ouderen zijn digitaal niet mee
Streamen, chatten, selfies nemen en online bankieren. Het heeft voor vele ouderen geen geheimen meer.
Participeren in de digitale samenleving
Je zou versteld staan van het aantal 65-plussers dat vlot via hun pc of smartphone een afspraak kan maken bij de dokter of de krant lezen. 82% van de internetgebruikers tussen 65 en 74 jaar is dagelijks actief op het web*. Anderzijds maakt 23% van de bevraagde 65- tot 74-jarigen nog geen gebruik van het internet. De samenleving moet dus niet alleen inzetten op het verlagen van de drempel om als oudere gebruik te maken van internet en online diensten, ook de persoonlijke dienstverlening moet gegarandeerd blijven. Anders dreigt een deel van de ouderen de aansluiting te missen en onbereikbaar te worden.
Ouderen niet mee? Velen hebben het digitale al omarmd.
* Statbel 2021
Internetgebruik bij ouderen
Uit het onderzoek van Statbel over het ICT-gebruik in Belgische huishoudens blijkt dat 77% van de 65 tot 74-jaren in 2021 regelmatig internet gebruikt en de meerderheid doet dit dagelijks. Daartegenover staat dat 10% van de 55-plussers en 20% van de 65-plussers in de drie maanden voor de enquête geen internet gebruikt heeft.
75-plussers worden in dit jaarlijks onderzoek, jammer genoeg, niet bevraagd, maar in die leeftijdscategorie ligt het percentage waarschijnlijk nog hoger. In een samenleving die in sneltempo digitaliseert en (te) weinig oog heeft voor wie niet mee is, riskeren veel ouderen daardoor buitengesloten te worden.
Sociale media
Uit de resultaten van de Digimeter 2021 blijkt dat zo goed als iedereen dagelijks sociale media gebruikt. Hoe jonger men is, hoe intensiever het gebruik van de sociale media. Toch gebruikt ook 72% van de 65-plussers dagelijks minstens één chatdienst of sociale mediaplatform, dat is een stijging met 5% ten opzichte van het jaar 2020.
Gaming
Gaming wordt volgens de Digimeter populairder in 2021. Hoewel jongeren over het algemeen nog steeds het meeste gamen, is er dit jaar een sterkere stijging bij de oudere leeftijdscategorieën. Het aantal 65-plussers dat maandelijks gamet op computer, tablet of smartphone noemt toe. De oudere Vlaming speelt vooral veel puzzelspelletjes zoals Wordfeud, Sudoku en Candy Crush.
De digitale samenleving
Heel wat jongere mensen zijn opgegroeid in een wereld van internet en apps. Voor ouderen is de opgang van computers, websites en smartphones iets waar zij pas later in hun leven mee geconfronteerd werden. Toch is zich een weg banen in de digitale wereld niet enkel een probleem voor ouderen. Ook jongeren vinden dat de digitale trein soms te snel rijdt. Zo geeft 30% van de jongeren (16 tot 24 jaar) aan dat de technologische innovaties en veranderingen elkaar te vlug opvolgen.* Alhoewel het gebruik van nieuwe technologieën soms minder evident is voor ouderen zegt hetzelfde percentage jongeren als 65-plussers bezorgd te zijn over hun privacy online. Dit percentage ligt hoog maar is met 39% nog steeds het laagste van de ondervraagde leeftijdscategorieën.* Onzekerheden of wantrouwen bij het gebruik van nieuwe technologie is dus zeker niet enkel iets waar ouderen mee worstelen. Reden te meer om ook van privacy op het internet een aandachtspunt te maken.
* Digimeter 2021
E-inclusie
Er zijn desondanks de aanwezige drempels heel wat ouderen in Vlaanderen die de digitale samenleving omarmd hebben. Veel grootouders regelen via WhatsApp de opvang van de kleinkinderen, een groeiend aantal ouderen heeft een Facebookaccount en steeds meer 65-plussers regelen hun bankzaken online. Zelfs streamen via Chromecast kent voor meer en meer ouderen geen geheimen meer.
Uiteraard blijft er een groep ouderen bestaan voor wie dat allemaal niet hoeft. De grootste pijnpunten hierbij zijn de te hoge instapdrempel, de snelle evolutie en de grote omvang van de digitale wereld. Veel ouderen weten daardoor niet goed waar ze moeten beginnen. Er is dus vooral nood aan digitale inclusie. Want voor meer en meer diensten kan of moet je nu eenmaal online gaan. Digitale mediacursussen aangepast aan de doelgroep kunnen zeker een oplossing bieden.
Combineren is de boodschap
Niet alleen onder 65-plussers blijken heel wat digibeten te zitten, ook bij de 55- tot 64-jarigen blijkt 1 op 10 geen gebruik te maken van het internet. De omvang van de groep die “niet mee is”, mag zeker niet onderschat worden. Organisaties en overheden moeten dus blijven inzetten op de combinatie van digitale communicatie, een loket in de buurt, papieren informatie en telefonie. Samen met de digitale inclusie, kan door combineren van on- en offline communicatie digitale uitsluiting voorkomen worden.
Bronnen:
https://www.vlaamse-ouderenraad.be/wat-denken-we/levenslang-leren-digitale-inclusie/nieuw-advies-pak-digitale-uitsluiting-van-ouderen
https://www.vlaanderen.be/internet-voor-ouderen
https://www.imec.be/sites/default/files/2022-05/IMEC-Digimeter-2021.pdf
https://statbel.fgov.be/nl/themas/huishoudens/ict-gebruik-huishoudens#new
